Inhoud

Struma is een vergrote schildklier. Het is voelbaar en vaak ook zichtbaar. Struma is de meest voorkomende schildklierafwijking ter wereld, en wordt ook wel krob genoemd. De schildklier kan dan niet voldoende hormoon produceren, en groeit om meer hormoon te kunnen produceren.

Oorzaken

Een struma kan in grote lijnen op drie manieren ontstaan:

Een tegenwoordig in Nederland zeer zeldzame oorzaak is jodiumgebrek in de voeding, vroeger (en in sommige derdewereldlanden nog steeds) de belangrijkste oorzaak. De reden dat dit in Nederland niet meer zo is, is de invoering van de wettelijke verplichting voor bakkers om jodiumhoudend bakkerszout in brood te gebruiken. De schildklier vertoont in dit geval een diffuse hypertrofie.

Ziekte van Plummer
Bij mensen die de ziekte van Plummer hebben is sprake van een te snel werkende schildklier die vergroot is. Deze gaat hierdoor te veel schildklierhormonen aanmaken.

Symptomen

Bij een struma voelt u een opgezwollen klier onderaan uw hals. De zwelling kan heel klein zijn, zodat hij niet te zien is. Hij kan ook zo groot zijn dat u moeite krijgt met slikken en ademhalen.

Een arts zal aan uw hals voelen om te bepalen of sprake is van struma. Met bloedonderzoek kijkt de arts of uw schildklier nog wel genoeg hormonen maakt.

Een specialist onderzoekt wat voor soort struma het is. Soms maakt de specialist een echogram om te zien of er knobbels zijn. Knobbels zijn namelijk lang niet altijd van buitenaf te voelen. Bij slik- en ademhalingsproblemen is op röntgenfoto's te zien of deze problemen door het struma komen.

Behandeling

Meestal is behandeling niet nodig en kan worden volstaan met het vervolgen in de tijd. Jaarlijkse controle van de struma en de TSH-concentratie in het bloed is voldoende.

Redenen om te behandelen kunnen zijn: mechanische bezwaren, angst voor een kwaadaardige afwijking in de schildklier en minder vaak cosmetische klachten.

Operatieve verwijdering
Operatieve verwijdering van een struma is effectief, maar kan gepaard gaan met complicaties die gelukkig niet vaak voorkomen.

Schildklierhormoon
Behandeling met schildklierhormoon (thyroxine) wordt in Nederland zelden toegepast omdat het weinig effectief is, ook niet ter voorkoming van een recidief struma.

Radioactief jodium
Behandeling met radioactief jodium wordt steeds vaker toegepast, omdat het eenvoudig is en in hoge dosis ook effectief. Verkleining treedt op tot 50%, maar het duurt wel 1 à 2 jaar voor dit effect wordt bereikt. Het wordt vooral toegepast bij ouderen met een groot struma; als er al ernstige mechanische problemen zijn, moet wel prednison gegeven worden om zwelling door bestralingsontsteking te voorkomen. Hypothyreoïdie kan ook na jaren nog optreden als radioactief jodium is gegeven.

Injectie met alcohol
Als er sprake is van één enkele nodus (knobbel) kan een injectie met alcohol worden overwogen, waardoor de nodus kan verschrompelen.