Inhoud

Stembandpoliepen zijn goedaardige gezwellen op de ware stembanden die heesheid kunnen veroorzaken. Met betrekking tot de stembanden wordt er onderscheid gemaakt tussen de ware stembanden en de valse stembanden. De ware stembanden zijn verantwoordelijk voor het produceren van geluid. Dit geluid ontstaat doordat de ware stembanden in trilling worden gebracht door passerende lucht. De ware stembanden kunnen worden aangespannen, hierdoor kan de trillingsfrequentie worden beïnvloed en zo ook de toonhoogte.

Meestal ontstaat een stembandpoliep als gevolg van beschadiging van het slijmvlies van de stemband waarna door het voortdurende trillen van de stemband tijdens het spreken wild vlees ontstaat. Uit dit wild vlees vormt zich uiteindelijk een poliep. Deze poliep belemmert de sluiting van de stembanden, zodat valse lucht ontsnapt. Dit wordt als hees ervaren.

Stembandpoliepen komen vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.

Hoe ontstaan stembandpoliepen?

Stembandpoliepen worden veroorzaakt door schade aan een specifieke cellaag van de ware stembanden. Stembandpoliepen zijn gladde, bolvormige, meestal rode zwellingen die ontstaan op de vrije rand van de stemplooi, de rand waar de lucht langskomt.

De belangrijkste oorzaak van stembandpoliepen is een plotselinge overbelasting van de stembanden. Hierdoor ontstaat een ontstekingsproces dat uiteindelijk leidt tot de vorming van poliepen. Stembandpoliepen komen meestal voor op het voorste gedeelte van de stembanden en meestal maar op één van de twee ware stembanden.

Stembandpoliepen kunnen verschillende oorzaken hebben, als voornaamste oorzaak wordt verkeerd stemgebruik (langdurig zingen of schreeuwen) genoemd. Daarnaast kunnen gastro-oesofagale reflux (het terugvloeien van maagsappen uit de maag richting de mond), onbehandelde hypothyreoïdie (een te traag werkende schildklier), chronische allergische reacties van de larynx of chronische inademing van irriterende stoffen zoals industriële dampen of sigarettenrook een rol spelen.

Symptomen

De symptomen die worden veroorzaakt door stembandpoliepen zijn afhankelijk van de grootte en de vorm van de poliep. De symptomen zijn onder andere chronische heesheid en hoorbaar gebruik van ?valse lucht' bij het spreken. Deze verschijnselen ontstaan vaak in een periode van dagen tot weken. Bij mensen met een gesteelde (beweeglijke) poliep worden ook vaak toonhoogtebreuken vastgesteld, de stem slaat dan ineens over op een hogere toonhoogte.

Behandeling

De meeste stembandpoliepen verdwijnen niet spontaan, ook niet door logopedie. Wanneer een poliep te veel klachten geeft dan moet deze worden geopereerd. Dit gebeurt met een microlaryngoscopie, onder narcose, door een KNO-arts.

Stembandpoliepen worden gewoonlijk operatief weggenomen onder gehele verdoving. Na de operatie wordt een minimum stemgebruik gedurende ongeveer twee weken ten sterkste aangeraden.

Stemtherapie wordt aangeraden bij iedereen die geopereerd wordt. Vaak is de poliep er gekomen door verkeerd stemgebruik en stemmisbruik. Als men nu alleen de poliep wegneemt zonder het stemgedrag te veranderen dan zal de poliep terugkomen. Door de postoperatieve stemtherapie probeert men dus het terugkeren van de poliepen te voorkomen.

Stembandpoliepen van het sessiele (zittende) type zijn kleiner. De operatie stelt men vaak even uit om te kijken of stemtherapie geen vermindering van het letsel kan krijgen.

Wanneer een patiënt rookt of last heeft van een gastro-oesophagale reflux (oprispingen), moet men niet direct gaan opereren. Men probeert eerst of de symptomen verdwijnen door te stoppen met roken of door een anti-refluxtherapie. Als dit niet helpt zal toch een operatie moeten volgen.