Inhoud
Men spreekt van overgewicht als het lichaamsgewicht te hoog is in verhouding tot de lichaamslengte.
Bij overgewicht en de daarbij komende risico's voor de gezondheid is naast de hoeveelheid lichaamsvet ook de vetverdeling over het lichaam van belang. Vooral visceraal vet (vet rondom de organen) kan gevaarlijk zijn omdat de organen niet meer hun functie kunnen uitoefenen. Overgewicht hoeft niet altijd te leiden tot lichamelijke klachten, maar langdurig bovenmatig overgewicht brengt een groot risico voor de gezondheid met zich mee.
Klachten en symptomen
De eerste en meest voorkomende klachten zijn het zich niet lekker voelen en chronische vermoeidheid. Ook kunnen klachten optreden als spataderen, menstruatiestoornissen, lage rugpijn en gewrichtsklachten. Op termijn kunnen ernstige tot zeer ernstige klachten ontstaan zoals: hoge bloeddruk, suikerziekte, hart- en vaatziekte, galsteenziekte en zelfs bepaalde soorten van kanker.
Oorzaak
De oorzaak van overgewicht is duidelijk: het lichaam krijgt (via de voeding) meer energie binnen dan het verbruikt. Dit leidt onvermijdelijk tot vetopslag en gewichtsvermeerdering. Daarbij kunnen veel factoren een rol spelen:
- i>Verkeerde eetgewoonten en de samenstelling van het voedselpakket. Vooral overmatige vetconsumptie speelt een belangrijke rol.
- Een verstoord hongergevoel, waardoor iemand bijna voortdurend honger heeft.
- Abnormaal eetgedrag kan een psychische oorzaak hebben. Spanningen, frustraties, agressie of teleurstellingen worden als het ware 'weg gegeten'.
- Erfelijke factoren of een stofwisselingsziekte. De stofwisseling is dan zo traag, dat minder moet worden gegeten dan wat 'normaal' gevonden wordt. Deze ziekte moet worden behandeld door een arts.
- Er zijn ook geneesmiddelen die als bijwerking gewichtsvermeerdering hebben.
Hoe is overgewicht te voorkomen
Eten en drinken leveren de energie die het lichaam nodig heeft om te kunnen functioneren en bewegen. Voor een gezond gewicht en dus ter voorkoming van overgewicht, moet er een evenwicht zijn in de hoeveelheid energie die de voeding levert en de hoeveelheid energie die het lichaam verbruikt. De energiebehoefte verschilt van persoon tot persoon. De hoeveelheid energie die verbruikt wordt, hangt namelijk af van verschillende factoren: geslacht, leeftijd, gewicht, hoeveelheid beweging en de duur en zwaarte van de inspanningen die verricht worden.
Overgewicht kan dus worden voorkomen door een juiste samenstelling van uw voeding. Uw voeding moet zo zijn samengesteld, dat het lichaam precies voldoende bouwen brandstoffen naar binnen krijgt om goed te kunnen functioneren. Belangrijk is dat de voeding gevarieerd is en dat er niet te veel tussendoortjes worden genuttigd.
Ook kunt u beter geen maaltijden overslaan en niet te veel alcohol drinken. Alcohol bevordert namelijk de eetlust. Ook lichaamsbeweging draagt bij aan voorkoming van overgewicht en een algemeen betere gezondheid.
Wat kunt u er zelf aan doen
In Nederland heeft bijna de helft van de mannen en veertig procent van de vrouwen overgewicht. In geval van overgewicht helpt vijf tot vijftien procent gewichtsvermindering de eerder genoemde gezondheidsrisico's aanzienlijk te verkleinen.
De samenstelling van een aangepast voedingspatroon (dieet) kunt u het beste met een diëtist of gewichtsconsulent overleggen. Een diëtist of gewichtsconsulent is in staat om een dieet aan uw persoonlijke situatie aan te passen.
Veel mensen denken negatief over een dieet. Dit is vaak ten onrechte, want een dieet betekent niet altijd weinig eten. Een dieet houdt vooral in dat de verhouding van de voedingsmiddelen beter in balans wordt gebracht.
Vaak kunt u blijven eten wat u lekker vindt en worden alleen het tijdstip van eten en de samenstelling van het menu gewijzigd. Met een op uw persoonlijke situatie afgestemd dieet bent u in staat uw gewicht binnen bepaalde grenzen langdurig constant te houden.
Enkele algemene aanwijzingen om verantwoord af te vallen en te voorkomen dat de kwijtgeraakte kilo's er snel weer bijkomen:
- Een gemiddeld gewichtsverlies van een halve tot een kilo per week
- Een gevarieerd eetpatroon met een juiste hoeveelheid calorieën
- Het beperken van de hoeveelheid vet
- Matig zijn met voedingsmiddelen waaraan suiker is toegevoegd
- Het drinken van alcohol beperken
- Regelmaat aanbrengen in het eetpatroon en rustig eten
- Meer bewegen
