Inhoud
Duizeligheid is een veelgehoorde klacht bij de huisarts. Deze onderscheidt drie varianten: draaiduizeligheid, een licht gevoel in het hoofd of het gevoel dat je gaat flauwvallen. Vrijwel iedereen is weleens duizelig geweest en weet dus wat het is, maar het is toch moeilijk onder woorden te brengen.
Het woord draaiduizeligheid wordt gebruikt voor duizeligheid waarbij je bewegingspatronen ondergaat die er in werkelijkheid niet zijn. Duizeligheid is dan dus een illusie: je denkt dat de hele wereld draait, of dat je zelf op je benen rondtolt, maar er is niets aan de hand qua draaiing.
Duizeligheid is geen aandoening of ziekte. Het is altijd een gevoel of een symptoom van iets anders.
De huisarts krijgt de klacht duizelingen of duizeligheid vaak te horen: tussen de 5 en 10% van de hoofdklachten waarmee patiënten komen, is duizeligheid. En hou ouder de patiënt, hoe vaker duizeligheid optreedt. Vooral boven de 65 jaar jaar komt duizeligheid vaak voor.
Symptomen van duizeligheid
De meeste mensen met duizeligheid klagen over draaierigheid, over een licht gevoel in het hoofd of over de gewaarwording dat het lijkt alsof de wereld om hen heen draait. Ook het gevoel dat ze gaan flauwvallen wordt gemeld.
Door de duizeligheid kun je gedesoriënteerd raken of moeite krijgen met het bewaren van je evenwicht.
Bijkomende klachten kunnen zijn: geeuwen, transpireren, diep zuchten, misselijkheid, braken en angst en onzekerheid.
Die angst en onzekerheid kunnen weer tot grote sociale en maatschappelijke gevolgen leiden. Mensen durven bijvoorbeeld niet meer de deur uit en bij oudere mensen kan regelmatig duizelig zijn zelfs leiden tot verlies van zelfstandigheid.
Meestal is duizeligheid zélf een symptoom van een dieperliggende oorzaak.
Oorzaken van duizeligheid
Duizeligheid kan verschillende oorzaken hebben. Dit kan heel onschuldig zijn, maar er zijn ook ernstige aandoeningen waarbij duizeligheid een van de symptomen is.
Acute aandoening van de evenwichtsorganen
Een acute aandoening aan één van de evenwichtsorganen, kan tot een heftige duizeligheidsreactie leiden, gecombineerd met misselijkheid en braken. Ook kan het gevoel ontstaan opzij gedrukt te worden of dat de hele wereld ronddraait. Soms duurt deze duizeligheid maar enkele seconden, maar vaak ook enkele weken. Als de onderliggende aandoening niet opgelost wordt, zorgt het centrale zenuwstelsel ervoor dat het lichaam went aan de nieuwe situatie. Het evenwichtsorgaan dat nog helemaal goed is, zal dan het evenwicht van het lichaam in zijn eentje op de juiste manier gaan bepalen.
Acute aandoeningen aan de evenwichtsorganen kunnen zijn:
- Middenoorontsteking, griep of een andere ontsteking.
- De Ziekte van Ménière; dit heb je als je last hebt van draaiduizelingen, slechthorendheid en oorsuizen zonder aanwijsbare andere oorzaak.
- Problemen met de doorbloeding van de evenwichtsorganen en/of de hersenen.
- Een tumor die op de evenwichtszenuw drukt.
- Een ongeluk met letsel aan het evenwichtsorgaan.
Aandoeningen aan het gezichtsvermogen.
Aandoeningen aan het gezichtsvermogen - met name aan de oogspieren - kunnen ook als gevolg duizeligheid hebben. Ook een nieuwe bril kan (tijdelijk) zorgen voor duizeligheid.
Overige aandoeningen
Andere aandoeningen waarbij duizeligheid kan optreden zijn:
- Hartritmestoornissen, waarbij de bloeddruk varieert.
- Angina pectoris, hierbij wordt soms duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd ervaren.
- Veranderingen in de bloeddruk, bijvoorbeeld als je snel opstaat na op je hurken te hebben gezeten (orthostatische hypotensie).
- Stofwisselingsziekten, bijvoorbeeld door een te laag suikergehalte bij suikerziekte.
Alcohol en medicijnen
Overmatig alcoholgebruik kan tot duizeligheid leiden. Ook bepaalde medicijnen hebben invloed op de evenwichtsorganen.
Psychische oorzaken
Stress en spanning kunnen, via indirecte weg, ook tot duizeligheid leiden.
Tot slot
Tot slot kan het evenwicht verstoord raken door problemen met zenuwen en spieren die de houding en het evenwicht bewaren. Bijvoorbeeld bij aantasting van het zenuwstelsel in de benen door diabetes. Ook nekklachten kunnen een verstoord evenwicht en daarmee duizeligheid veroorzaken.
Behandeling
De behandeling van duizeligheid zal vooral gericht zijn op het aanpakken van de oorzaak van deze klacht. Zodra de arts weet wat de oorzaak is, kan hier de best mogelijke behandeling voor gestart worden.
Aandoeningen aan de evenwichtsorganen kunnen vaak door de KNO-arts heel goed behandeld worden. Ziekten van hart- en bloedvaten, diabetes, bloedarmoede en aandoeningen aan het zenuwstelsel kunnen door andere specialisten of door de huisarts worden behandeld. Als bijvoorbeeld het evenwichtsorgaan aan één kant beschadigd is, kan het centrale zenuwstelsel zelf al het gevoel corrigeren. Hierbij kan een fysiotherapeut soms helpen.
Als de oorzaak ligt in het medicijngebruik voor andere aandoeningen, dan kan bekeken worden of deze medicatie nog nodig is en of er misschien andere medicatie is die hetzelfde doet, maar duizeligheid niet als bijwerking heeft.
Voor de duizeligheid zelf is geen medicijn. Wel is het mogelijk om medicijnen te geven tegen bijkomende klachten als misselijkheid en braken.
