zorgaanbieders
Zorgaanbieders
Zoek en vind uw zorgaanbieder bij u in de buurt of in een bepaalde regio
Informatie over Verstikking

De toegangsweg voor lucht wordt bij een verstikking afgesloten waardoor er zuurstoftekort ontstaat. Verstikking leidt zonder ingrijpen tot de dood. Een vreemd voorwerp in de luchtpijp, wurging, gifgassen of vocht in de longen kunnen tot verstikking leiden.

Bij de aanwezigheid van een vreemd voorwerp in de luchtpijp is het zaak de blokkade zo snel mogelijk op te heffen. Als iemand dreigt te stikken door verslikking moet de luchtweg onmiddellijk worden vrijgemaakt.

De meest voorkomende oorzaak van dood of invaliditeit bij kinderen onder de drie is verslikking. Boosdoeners hierbij zijn druiven, cherrytomaatjes, knakworsten, marshmallows en ballonnen. Harde voorwerpen zijn makkelijker te verwijderen dan zachte voorwerpen omdat die vervormen en wel zo dat ze de luchtpijp helemaal afsluiten en vast komen te zitten.

Als er niet snel wordt ingegrepen, zal diegene al gauw zijn bewustzijn verliezen door zuurstoftekort in de hersenen. Na drie minuten zuurstoftekort worden de hersenen onherstelbaar beschadigd. Het is daarom van levensbelang dat bij het inademen van een vreemd voorwerp snel wordt ingegrepen.

Verslikken of verstikken

Iemand kan zich verslikken of ergens in stikken. Het komt het meest voor bij kinderen onder de vier jaar. Jonge kinderen steken alles in hun mond maar hebben daarbij nog onvoldoende beheersing van hun mondmotoriek om er op de juiste manier mee om te gaan.

Als het tijdens het eten gebeurd is het meestal wel bekend wat ze hebben binnen gekregen, in andere situaties is het vaak onduidelijk. Wat opgemerkt wordt is dat er een plotselinge benauwdheid is ontstaan. Voor de behandeling is het belangrijk om te weten of het om een verslikking of een verstikking gaat.

Verschil tussen beiden:

Patiënt bij verslikking:

  • Is volledig bij bewustzijn;
  • Kan praten en/of huilen;
  • Hoest heftig;
  • Kan tijdens het hoesten diep inademen.

Patiënt bij verstikking:

  • Heeft vermindering van bewustzijn;
  • Kan niet praten;
  • Kan niet goed hoesten of allen zachtjes;
  • Loopt blauw aan;
  • Kan vaak niet slikken;

Hoe te handelen

Iedereen heeft wel eens meegemaakt dat iemand in zijn of haar omgeving zich verslikte. Dat ziet er heel anders uit dan bij een verstikking. Een verstikking is een ernstige levensbedreigende situatie waarbij het erop aankomt snel eerste hulp te bieden/vragen.

Probeer nooit met de vingers het voorwerp uit de mond of keel te halen. Dit zal niet lukken en het risico is groot dat het daardoor juist dieper wordt gedrukt.

Als iemand staat (maar ook bij iemand die zit) moet je eerst viermaal kort en hard op de rug van het slachtoffer slaan (op de plaats net tussen de schouderbladen). Sla zo hard als je kunt. Het is de bedoeling dat het slachtoffer gaat hoesten en het voorwerp daardoor naar buiten komt.

Lukt dat niet, of als het slachtoffer niet kan ademen begin dan onmiddellijk met de Heimlich-manoeuvre:

  • 1. Ga achter het verstikkingsslachtoffer staan.
  • 2. Sla uw armen om het middel van het slachtoffer heen en bal uw handen samen tot een vuist.
  • 3. Plaats de duimkant van uw vuist tegen de buikwand van het slachtoffer, iets boven de navel, net onder de ribbenkast.
  • 4. Druk uw vuist met een snelle opwaartse beweging in de buikwand van het slachtoffer. Hierdoor wordt lucht met kracht door de luchtpijp gestuwd, waardoor een eventuele obstructie verwijderd wordt.
  • 5. Herhaal stap 4 indien nodig.


Als het gaat om een baby dan hou je het kind ondersteboven op je onderarm en geeft het klopjes tussen de schouderbladen. Is het kind te zwaar of te groot voor je onderarm, dan leg je het over je knieën en geef je het korte en krachtige klopjes tussen de schouderbladen.

Bij kinderen is er dus steeds de combinatie van het hoofd naar beneden houden en tussen de schouderbladen slaan. Gebruik bij kinderen jonger dan vier jaar geen Heimlichmanoeuvre!