Inhoud
Pneumoconiose of stoflong is een longaandoening die door de inhalatie van stof wordt veroorzaakt.
Vele substanties kunnen pneumoconiose veroorzaken, zoals asbest, kiezelzuur, talk en metalen.
Afhankelijk van het type van stof worden varianten van de ziekte onderscheiden. Bijvoorbeeld is er silicose, die ook als de ziekte van Mills bekendstaat; en pneumosilicose, die door de inhalatie van het stof van steen en zand wordt veroorzaakt, of vuursteen die kiezelzuur bevat. Omdat vele algemene mineralen kiezelzuur bevatten, zijn er verschillende soorten silicose.
Stoflongziekte
De stoflongziekte, die ook als mijnwerkers-pneumoconiose bekendstaat, wordt veroorzaakt door lange blootstelling aan kolengruis. Aangezien het stof dat de longen ingaat niet door het lichaam kan worden vernietigd of verwijderd, blijft het er zitten en veroorzaakt ontstekingen en littekens (bindweefselvermeerdering). Het gebruikelijkste symptoom is kortademigheid. Het kan ook tot emfyseem en hartfalen leiden.
Het is een gemeenschappelijke kwelling van mijnwerkers en anderen die met steenkool werken, gelijkend aan silicose van het inhaleren van kiezelzuurstof, en op de gevolgen op lange termijn van het roken van tabak.
Preventie
- De risico?s van kwartsstof in de bouw en afbouw kunnen op meerdere manieren beperkt worden: door technische beheersmaatregelen, organisatorische beheersmaatregelen en persoonlijke beschermingsmiddelen.
- De technische maatregelen (afzuiging en watertoevoer) zijn verder ontwikkeld. In totaal zijn veertig apparaten bewerkt. Deze apparaten zijn van belang voor twintig beroepsgroepen. De aangepaste apparaten worden gebruikt bij werkzaamheden waarbij de hoogste blootstellingen aan kwarts voorkomen, zonder de toepassing van beheersmaatregelen. Dat is bij de helft van alle bewerkingen in de bouw, waarbij kwarts vrijkomt. Voor bewerkingen met een lage kwartsemissie was al gereedschap met afdoende technische voorzieningen beschikbaar.
- In Nederland zijn in twee Arboconvenanten specifieke afspraken zijn gemaakt over de aanpak van kwartsstof in de bouw. Zo is met ingang van 1 januari 2001 in de bouw een beleidsregel van kracht geworden die technische maatregelen eist bij risicovolle mechanische bewerkingen (zoals boren, zagen en schuren) van kwartshoudende materialen.
- Deze hebben geleid tot de ontwikkeling van (technische) beheersmaatregelen, die echter nog niet overal zijn ingevoerd. Sommige maatregelen, zoals het nat maken van producten of het gebruik van locale ventilatie kunnen wel zorgen voor een lagere blootstelling tijdens specifieke werkzaamheden, maar dragen weinig bij aan afname van de daggemiddelde blootstelling. Daarom is niet te verwachten dat de blootstelling aan kwartsstof in de bouw al noemenswaardig is afgenomen. Bij de afloop van het Arboconvenant Bouw waren voor 90% van de werkzaamheden adequate technieken voor het beheersen van kwartsstof beschikbaar.
Behandeling
Er is geen behandeling om stoflongen te genezen. Als iemand al longfibrose heeft, wordt vaak een ondersteunende behandeling (symptomatische behandeling). gegeven. Dat betekent dat de symptomen worden behandeld in plaats van dat de ziekte wordt genezen. Met antibiotica en corticosteroïden kunnen acute infecties en ontstekingen in de longen worden bestreden. Patiënten met ernstig zuurstoftekort krijgen extra zuurstof toegediend.
