Inhoud
Diarree is een waterdunne ontlasting. Mensen die last hebben van diarree hebben ook vaak meerdere keren per dag last van hele dunne ontlasting. Als de ontlasting alleen wat minder vast is dan normaal, heet dat niet direct diarree.
Een dunne ontlasting wordt in veel gevallen veroorzaakt door een verkeerd voedingspatroon. Een vezelrijke, gezonde voeding is in dat geval belangrijk. Vezels zorgen voor een goede darmwerking en ze werken als een soort spons in de ontlasting. Hierdoor nemen ze vocht op en wordt de ontlasting gebonden.
Diarree kan veel verschillende oorzaken hebben, van onschuldig tot ernstig. Diarree kan heel plotseling (acuut) ontstaan, of langere tijd aanwezig zijn (chronisch).
Wat zijn de oorzaken van acute diarree?
Oorzaken van diarree zijn infectie van een virus (de meest bekende virussen zijn: adenovirus, rotavirus of norovirus), een infectie van een bacterie (de meest bekende bacteriën zijn: Yersinia, Campylobacter en Salmonella). Infectie met een bacterie wordt meestal veroorzaakt door besmet of bedorven. Bacteriën hebben zich op het voedsel kunnen verspreiden, komen vervolgens met het voedsel in de darm terecht en prikkelen en beschadigen de darmwand. Ook kunnen bacteriën op het voedsel zelf gif (toxinen) aanmaken, dit is bijvoorbeeld het geval bij de Ecoli-bacterie.
Vooral vis, schaal- en schelpdieren zijn beruchte veroorzakers van diarree. Schepijs uit een standje kan ook diarree veroorzaken wanneer het ondeugdelijk wordt bewaard. Ook kan kraanwater uit het buitenland besmet zijn. Sommige darmziekten zoals de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa kunnen ook diarree veroorzaken. Lactose en gluten kunnen diarree veroorzaken wanneer patiënten hiervoor intolerant zijn (lactose-intolerantie en coeliakie). Verder kan alcoholmisbruik tot diarree leiden. Minder bekende oorzaken van diarree zijn angst, stress en besmetting met bepaalde wormen.
Wat zijn de oorzaken van chronische diarree?
Chronische diarree kan veel verschillende oorzaken hebben. De meest voorkomende oorzaken zijn:
- Een prikkelbare (of spastische) darm. Dit betekent dat de dikke darm extra gevoelig reageert en/of onregelmatig samentrekt. Hierdoor kunnen onder andere problemen met de ontlasting ontstaan, zoals diarree.
- Een voedselallergie of voedselintolerantie. Voedselallergieën zijn bij volwassenen zelden een oorzaak van diarree. Voedselintoleranties zoals lactose-intolerantie of coeliakie (glutenintolerantie) komen wel regelmatig voor.
- Een chronische darmontsteking zoals de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa of proctitis.
- Diarree kan voorkomen bij aandoeningen van de galblaas, lever of alvleesklier. Vaak gaan ook deze aandoeningen gepaard met andere klachten.
- Diarree is een mogelijke bijwerking van sommige medicijnen, zoals antibiotica en bepaalde pijnstillers en maagzuurremmers. Overleg met uw arts of u andere medicijnen kunt proberen, als de klachten bij u zijn begonnen door medicijngebruik.
- Een hoge consumptie van zoetstoffen (bv. sorbitol of xylitol), cafeïnehoudende dranken en suiker kan ook een dunne ontlasting veroorzaken.
Behandeling van diarree
Bij acute diarree is meestal geen behandeling nodig. De klachten verminderen vaak binnen enkele dagen. Als u last blijft houden van waterige ontlasting, buikkrampen en/of koorts kan de huisarts verder onderzoek doen. Als een bacterie of parastiet in de ontlasting wordt gevonden, kan de arts u soms een antibiotica voorschrijven.
Bij acute diarree is het niet verstandig om diarreeremmers te gebruiken zoals geactiveerde kool of loperamide. De veroorzaker van acute diarree (soms een bacterie of parasiet) moet juist via de ontlasting de darm verlaten. Als u een diarreeremmer gebruikt kan de bacterie of parasiet zich in het darmslijmvlies gaan nestelen.
Bij chronische diarree is de behandeling afhankelijk van de oorzaak. Vaak kan de onderliggende ziekte behandeld worden, zodat ook de diarree vermindert. In sommige gevallen zal de arts (langdurig) een diarreeremmer voorschrijven, om de klachten te verminderen.
Bij uitdroging als gevolg van diarree kan de huisarts middelen voorschrijven om de uitdroging te voorkomen of op te heffen, zoals ORS. Bij tekenen van ernstige uitdroging zal de huisarts u verwijzen naar het ziekenhuis. Hier kunt u snel vocht toegediend krijgen. Dit kan door een slangetje via de neus naar de maag, wat een sonde wordt genoemd. Eventueel kan ook vocht worden toegediend via een infuus. Het vocht komt dan via een slangetje direct in een bloedvat.
Tips bij diarree
- Drink voldoende (minstens 2-3 liter per dag) om uitdroging te voorkomen. Vooral kinderen en oudere mensen hebben bij aanhoudende diarree kans op uitdroging. Ook wanneer u last heeft van braken en koorts verliest u extra veel vocht. Het vocht dat u verliest moet weer aangevuld worden. Drink daarom veel, ook als u denkt dat iedere slok water er onmiddellijk weer uitloopt. Bij drogist en apotheek is ORS verkrijgbaar. Dat is een poeder dat u op moet lossen in water. Hiermee vult u niet alleen vocht aan, maar ook zouten en suikers.
- Probeer 'normaal' te blijven eten. Het advies om bij diarree alleen beschuit met slappe thee te gebruiken is achterhaald. Eet gewoon waar u trek in heeft. Bruin brood of volkorenbrood is beter dan witbrood, omdat het veel meer vezels bevat. Deze vezels werken als een soort spons en ze dikken de ontlasting in.
- Zorg bij acute diarree voor een goede hygiëne, met name na toiletbezoek en in de keuken. Op die manier kunt u besmetting van huisgenoten tegengaan.
- Mogelijk kunnen probiotica uw klachten verminderen. Probiotica zijn producten waaraan nuttige darmbacteriën zijn toegevoegd. In de darm leven van nature een groot aantal bacteriën, zowel nuttige als schadelijke. Bij een gezonde en evenwichtige darmflora krijgen de schadelijke bacteriën geen kans om klachten te veroorzaken. Door bijvoorbeeld ziekte, infectie of antibioticagebruik kunnen de schadelijke bacteriën de overhand krijgen. Hierdoor kunnen klachten ontstaan zoals diarree en buikkrampen. Mogelijk kunnen deze klachten verminderen door probiotica te gebruiken.
- Arestal
- Azitromycine
- Bactrimel
- Ciprofloxacine
- Ciproxin
- Co-trimoxazol
- Deseril
- Diacure
- Diarreeremmer
- Imodium
- Loperamide
- Norfloxacine
- Norit
- Octreotide
- Questran
- Questran-A
- Sandostatine
- Vancocin CP
- Vancomycine
- Zithromax
- Zithromax
