Inhoud

Cholera is een infectieziekte veroorzaakt door de bacterie Vibrio cholerae. Het belangrijkste kenmerk van de ziekte is ernstige diarree en uitdroging. De incubatietijd van de bacterie kan variëren van zes uur tot twee dagen.

Besmetting

De ziekte wordt overgebracht via besmet water, dat kan door het drinken van besmet water maar ook door het eten van rauwe vis die in vervuild water heeft gezwommen of door het eten van groente die in besmet water is gewassen. Ook door contact met ontlasting of braaksel van een patiënt kan men besmet worden. Om de ziekte te voorkomen moet men hygiënisch te werk gaan, oppassen met rauw eten, onzuiver water en ijs. Binnen dertig minuten deelt de bacterie zich in het menselijke lichaam. Hierdoor wordt het menselijke immuunsysteem in de war gebracht, waardoor het niet alle indringers onschadelijk kan maken. De incubatietijd van de bacterie varieert van zes uur tot twee dagen.

Verloop

In 85 procent van de gevallen verloopt de ziekte zonder symptomen. Maar als de symptomen zich wel voordoen, kan de ziekte ernstige gevolgen hebben. De eerste verschijnselen die na besmetting optreden zijn misselijkheid, braken, buikpijn en plotseling opkomende waterige diarree. Omdat er zeer veel vocht verloren gaat door deze symptomen, is de de dood door uitdroging veelvoorkomend. Na 24 uur kan een cholerapatiënt al uitgedroogd zijn. De meeste (dodelijke) slachtoffers vallen onder zuigelingen en bejaarden. Deze twee groepen zijn het kwetsbaarst omdat hun immuunsysteem nog niet voldoende is ontwikkeld c.q. in mindere mate functioneert.

Dat het stadium van uitdroging aangebroken is, is onder andere te zien aan een droge mond, minder traanvocht, diepliggende ogen, extreme vermoeidheid en een visachtige geur van de ontlasting. Als cholera in deze fase niet of niet afdoende behandeld wordt, kunnen levensbedreigende complicaties optreden. De uitdroging kan een shock tot gevolg hebben, tijdens een shock daalt de bloeddruk snel en ernstig, belangrijke organen krijgen daardoor onvoldoende bloed en kunnen niet meer goed werken.

Behandeling

Met een snelle en juiste behandeling is de kans op overlijden gering, rond de 1%. De behandeling bestaat in het eerste stadium uit het toedienen van vocht om zo uitdroging te voorkomen. Naast het toedienen van vochtoplossingen of ORS, via de mond of via een infuus als de patiënt niet in staat is om de oplossing op te drinken, kunnen er antibiotica toegediend worden.

Herkomst van de bacterie

Vibrio cholerae is afkomstig uit India, de besmettelijke ziekte zou zijn oorsprong hebben in een grote epidemie die in 1817 in India uitbrak waarbij achteraf de rivier de Ganges als besmettingshaard werd aangewezen. Veertien jaar later, in 1831, bereikte de ziekte Europa. Ook in Nederland maakte de ziekte in de 19e eeuw slachtoffers, de eerste keer gebeurde dat in 1833, toen overleden er 5.000 mensen aan cholera Hoewel in 1844 in een roman al verband was gelegd tussen cholera en besmet drinkwater, werd dit verband pas in 1849 voor het eerst in de medische wereld onderkend, door de Britse arts-wetenschapper John Snow (essay on the Mode of Communication of Cholera). In 1855 werd de tweede versie uitgegeven. Daarin staat een gedetailleerd onderzoek naar de invloed van besmet water uit een waterpomp op Broadstreet op de epidemie die in 1854 in Londen plaatsvond. Mensen die dicht bij die waterpomp woonden (en hun water dus daar haalden) raakten veel vaker besmet dan elders.

In vooral de industrialisatie waren er in Engeland veel infecties van Cholera. Dit had er mee te maken dat mensen onder heel slechte omstandigheden leefden, zo waren er geen waterleidingen of rioleringen en de uitwerpselen van mensen en dieren kwamen direct in beerputten terecht. Als iemand in de familie cholera kreeg was diarree een gevolg, door de diarree kwam uitdroging voort. Mocht iemand dan drinken uit de vieze tonnen of dergelijke werden ze nog zieker. Pas aan het einde van de industrialisatie liet de Engelse regering waterleidingen en rioleringen aanleggen.

Epidemieën